Legionella-proof energie besparen. Check onnodige risico’s
De noodzaak om energie te besparen is hoog, maar mag uiteraard niet ten koste gaan van de veiligheid van je werknemers en gasten. Hoe kun je het beste energie besparen in drink- en warmtapwaterinstallaties zónder de kans op legionella te vergroten? Thijs Brekelmans van Bureau de Wit zet de do’s en don’ts op een rij.
Tip 1. Niet doen: minder spoelen of zómaar de temperatuur van het warmtapwater verlagen
“Met het spoelen van ongebruikte tappunten ‘verspillen’ we voor ons gevoel water, maar het zorgt er ook voor dat legionellabacteriën weinig kans krijgen om uit te groeien. Blijf dit dus wel doen. En warmtapwater minimaal op een temperatuur van 60°C brengen kost veel energie, maar zorgt er ook voor dat legionellabacteriën niet overleven in warmwaterinstallaties. Bij slecht ingestelde warmwatersystemen met een temperatuur van 40 à 50°C is de kans aanwezig dat Legionella pneumophila, verreweg de meest ziekteverwekkende legionellavariant, gaat uitgroeien.
Check of verlaging van de warmwatertemperatuur specifiek voor jouw type installatie wél mogelijk is
“De NEN-norm 1006 eist binnen collectieve leidingwaterinstallaties, zoals in hotels en sauna’s, een temperatuur van minimaal 60°C aan het tappunt. Als je gebruikmaakt van bijvoorbeeld ultrafiltratie, UV-desinfectie of koper-zilverionisatie, mag je onder bepaalde voorwaarden de temperatuur van het warmtapwater wél verlagen tot 50°C. “Ook het warmwatersyteem mag je in uitzonderlijke gevallen instellen op lager dan 60°C. Onze adviseurs kunnen je vertellen in welke specifieke situaties dit mogelijk is.” Onze adviseurs kunnen je daarover meer info geven.”
Tip 2. Ga voor goede en juist geplaatste leidingisolatie
“Laat warmte-afgevende leidingen goed en adequaat isoleren. Er kunnen namelijk ‘hotspots’ ontstaan als cv-leidingen of warmwatercirculatieleidingen zonder isolatie bijvoorbeeld vlak langs koudwaterleidingen liggen. Of zelfs alleen al als ze in of door dezelfde ruimte, schacht of plafond lopen. Hierdoor warmt het drinkwater in de leidingen op, waardoor legionella kan uitgroeien. Ook geven niet-geïsoleerde leidingen veel warmte af op plaatsen waar dit niet wenselijk is. Zo ontstaat een enorm verlies aan energie. Het terugdringen van dit warmteverlies door isolatie van leidingen, appendages en toestellen levert daarom direct een besparing op de energierekening op!”
Laat de leidingisolatie uitvoeren door een professional
“Isoleren is een vak. Wie niet het juiste isolatiemateriaal gebruikt of het isolatiemateriaal los om de leidingen plaatst, ziet een veel minder groot effect. In tegenstelling tot circulatieleidingen moet je uittapleidingen voor warmtapwater juist niet isoleren. Voor de preventie van legionella moeten de leiding en de inhoud ervan na gebruik zo snel mogelijk weer kunnen afkoelen tot omgevingstemperatuur.”
Tip 3. Het stilzetten van de circulatiepomp kan energie besparen
“Je mag de circulatiepomp in warmwatercirculatiesystemen periodiek uitschakelen met behulp van een timer. Het voordeel: je bespaart op elektriciteitsverbruik en beperkt het warmteverlies in de installatie. Je mag de pomp maximaal 10 uur per 24 uur uitschakelen. Vóórdat gasten of medewerkers warm water gaan gebruiken, moet de temperatuur van minimaal 60°C weer zijn bereikt. Zet de circulatiepomp dus enige tijd voor het eerste gebruik weer aan.”
Tip 4. Gebouw voor een deel of geheel buiten gebruik? Sluit de leidingwaterinstallatie af
“Als (een deel van) een leidingwaterinstallatie langere tijd niet wordt gebruikt, moet de installatie wekelijks gespoeld worden. Dit voorkomt de uitgroei van legionellabacteriën, maar kost ook water en energie. Je kunt er daarom voor kiezen om (een deel van) de installatie af te sluiten. Hierbij schakel je ook de warmwaterbereiding en het circulatiesysteem uit. Het is van belang om alle installatiedelen en leidingen daarbij af te sluiten én leeg te laten. Doe dit bij voorkeur met een compressor en olievrije lucht. Brandslanghaspels moeten vaak wel bedrijfsklaar blijven. Als je de installatie weer in gebruik neemt, moet je hem van tevoren goed doorspoelen en monsters laten nemen ter controle van de drinkwaterkwaliteit.”
Thijs Brekelmans werkt bij Eurofins Bureau de Wit, hét controle- en adviesbureau op het gebied van voedselveiligheid en legionellapreventie. Zo geven wij advies op maat voor leidingwaterinstallaties en verzorgen wij monstername en analyse voor de drinkwaterkwaliteit en onderzoek naar legionellabacteriën. We vergroten daarnaast de kennis van voedselveiligheid in de horeca, met incompany-trainingen en e-learnings over werken volgens HACCP.